Według ostatniego raportu opublikowanego w Science możliwe jest pojawienie się wirusa grypy mającego zdolność do przenoszenia się i zarazem będącym chorobotwórczym dla ssaków. Taka sytuacja byłaby wynikiem zmieszania się wysoce patogennego wirusa grypy ptaków H5N1 z wysoce zakaźnym wirusem grypy H1N1 występującym u ludzi. Odkrycia sugerują, że takie hybrydowe wirusy, zwane reasortantami, mogą pojawiać się naturalnie w miejscach, w których ptaki i ludzie mają ze sobą kontakt.
Reasortacja, czyli rekombinacja genów wirusów, jest naturalnym procesem, który może zajść w momencie, gdy dwa powiązane ze sobą szczepy wirusa są obecne w jednej komórce w tym samym czasie. Mimo to, że reasortacja pomiędzy wirusem H5N1, a ludzkim H1N1 do tej pory nie była zaobserwowana, okazuje się, że obydwa wirusy izoluje się od świń, co sugeruje, że taki proces może zaistnieć.
Naukowcy w swoich badaniach stworzyli 127 reasortantów - każdego z genem hemaglutyniny (HA) pochodzącym z H5N1 oraz z unikalną kombinacją siedmiu genów wirusa. Hemaglutynina odpowiada za przyłączanie się do receptorów w układzie oddechowym oraz w dużym stopniu ustala gatunkową specyficzność infekcji. Przez zapewnienie obecności genu HA u wszystkich reasortantów, zespół mógł sprawdzić czy wirusy, które teoretycznie są specyficzne dla ptaków, zagrażają także ssakom.
Okazało się, że aż 8 spośród 21 reasortantów z genem HA H5N1 było zdolnych do transmisji drogą powietrzną u świnek morskich. Żadne ze zwierząt nie zmarło z powodu infekcji, jednak szersze badania poprzez zarażenie myszy wszystkimi 127 reasortantami wykazały, że aż 35 rodzajów mutantów wirusów spowodowało u nich śmiertelną chorobę. Ponadto, badanie opublikowane w zeszłym roku w Nature i Science, ukazało mutację genu HA H5N1 tak, że możliwa była transmisja drogą powietrzną u fretek. Także w drugim artykule, opublikowanym 2 maja br. w czasopiśmie Science, badacze próbują dociec w jaki sposób mutacje powodują zmiany strukturalne, które mają wpływ na zdolność wiązania hemaglutyniny z receptorem kwasu sjalowego w ludzkim organizmie.
Jednak nowe badanie, prowadzone przez profesora Hualana Chen'a i jego współpracowników z chińskiego Instytutu Badań Weterynaryjnych w Harbin, tłumaczy, że mutacje genu HA nie są konieczne do przełamania bariery gatunkowej wirusa, jeśli zajdzie reasortacja w innych genach. Taka sytuacja sprawia, że konieczny jest szczególny nadzór i dalsze badania nad biologią tych wirusów.
Klaudia Majcher
